Öz
Chronic diseases are often chronic character, long and
indolent, adversely affecting the quality of life of the individual diseases.
The size of the problem in recent years has led to the spread of epidemics.
Each year, over 70% of all deaths are responsible for chronic disease health
system overload. Considering the seriousness of the situation; Currently, the
prevention and control of chronic diseases will become mandatory. Disease
management is very important to scientific grounds. For this reason, health
professionals are interested in the theory of various models and maintenance
practices. World Health Organization with the support of many nations and
countries. The principal objective is the management of risk factors, which are
large investments in this strategy, but have not proved to be the desired level
of improvement. For this reason, the need for sustainable and low-cost methods.
These
needs treatment and follow-up process continuously, the remote provide disease
management, reduction of errors, easier and decrease the workload, increase the
patient's quality of life, well-being, health data of the collecting and
analyzing health outputs and cost effective management found several benefits
like building hardware-based applications, allowing him to gain importance.
As
a result, the management of preventive and therapeutic health services and all
kinds of information relating to the production of, reformatting, transmission
and care of the patients and the treatment effectively established to be used
in hardware, software, method and instructions are defined as the whole health
informatics, studies, projects and trainings in began to be preferred as an
alternative way.
In
our country, tele-medicine and tele-health services, the spoken the importance
of the subject from the dissemination of.
Anahtar Kelimeler
Chronic disease informatics nursing informatics medical informatics
Kaynakça
- 1- Güler Ç, Akın L, Halk Sağlığı Temel Bilgiler Cilt 3, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2015; 1542-1556.
- 2- WHO 2018a. Noncommunicable diseases: the slow motion disaster.http://www.who.int/publications/10-year-review/ncd/en/index1.html
- 3- WHO 2018b. Noncommunicable diseases and their risk factors.http://www.who.int/ncds/en/
- 4- WHO 2018c. Denmark hosts the WHO Global Dialogue on Partnerships for Sustainable Financing of Noncommunicable Disease Prevention and Control.http://www.who.int/conferences/global-ncd-conference/financing/press-note-9-april-2018/en/
- 5- WHO 2018d. Noncommunicable diseases: the slow motion disaster.http://www.who.int/publications/10-year-review/ncd/en/index3.html
- 6- WHO 2018e. Noncommunicable diseases; Key facts. http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases
- 7- WHO 2018i.Global Health Observatory data repository. apps.who.int/gho/data/node.main.A907?lang=en
- 8- Durna Z. Kronik Hastalıklar ve Bakım. İstanbul : Nobel Tıp Kitabevleri ; 2012;45-550.
- 9- Tezcan C. Sağlığa Yenilikçi Bir Bakış Açısı: Mobil Sağlık,2016.Yayın No:TÜSİAD-T/2016-03/575.
- 10- Kocacık F. Bilgi Toplumu Ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2003;27(1):2.
- 11- Ömürbek N,Altın F.“Sağlık bilişim sistemlerinin uygulanmasına ilişkin bir araştırma: İzmir örneği”,SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi,2009;19(1):211-32.
- 12- Mutluay E, Özdemir L.“Sağlık Bilişim Sistemleri Kapsamında Hemşirelik Bilişiminin Kullanımı”, Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2014;22(3):180-186.
- 13- Ay, F. Uluslararası elektronik hasta kayıt sistemleri, hemşirelik uygulamaları ve bilgisayar ilişkisi.Gülhane Tıp Dergisi. 2009;51(2): 131-136.
- 14- Kulaklı A, Bilgin S. Müşteri Merkezli Operasyonel Bilgi Yönetimi İçin Veri Yönetiminin Ölçülmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2005;1(2):38.
- 15- Demir A. Çağdaş Teknolojik Gelişmeler Sosyo-Ekonomik Etkileri İle; Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi;1981
- 16- Özel, H.Ö. Özdemir-Ürkmez, D. Demiray, S. Cebeci, Z. “Hemşirelik Bilişimi ve Hastane Bilgi Yönetimi Sistemi”,Okmeydanı Tıp Dergisi, 2014;30(3):158-160.
- 17- Gürsel, G. Gül, H. Kuru, K. Determining the weak sides of Healthcare Information Systems: An Emprical e-Health Evaluation Study. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology. 2016;7(23):17-29.
- 18- Yurt N.e-Sağlık ve Teletıp. E-sağlıkta Hukuk Çalıştayı, 2008.
- 19- Koç F. Türkiye’de e-Devlet uygulamaları Sağlık Bakanlığı Örneği.2010.Yüksek Lisans Tezi.
- 20- Bilgiç Ş, Şendir M. Hemşirelik Bilişimi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2014; 3(1): 24-28.
- 21- Kratzman, V. Where Did Mobile Health Come From? Team Finland Business. 2013; http://www.finland.org/Public/default.aspx?contentid=269582&culture=en-US
- 22- Sağlık 365, www.saglık365.com
- 23- Videofon Klinik, https://www.cnnturk.com/2009/saglik/09/01/7.gun.24.saat.videofon.klinik/541655.0/index.html
- 24- Alo Doktorum. https://www.sagligimicinhersey.com/2015/09/saglik-haberleri/avea-acibadem-isbirligi-alo-doktorum/
- 25- Mobil Tahlil Projesi. https://www.haberler.com/avea-mobil-tahlil-projesi-saglikta-devrim-yapacak-2442386-haberi/
- 26- Turkcell Diyet. https://www.turkcell.com.tr/servisler/saglikli-yasam
- 27- Kronik Hastalık Yönetimi. https://www.medimagazin.com.tr/ozel-saglik//tr-kronik-hastaliklar-uzaktan-takip-edilecek-9-681-46653.html
- 28- Başakşehir Living Lab. http://basaksehir-livinglab.com/BLL/projeler/
- 29- Sağlık Takiçim. http://www.avea.com.tr/web/servisler/muzikeglenceveicerik/icerik/mobilsaglik/sagliktakipcim
- 30- Doro Kolay Mobil İlaç Hatırlatma. https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-turk-telekom-saglik-sektorunu-bilisim-zirvesinde-bulusturdu-11-681-50502.html
- 31- Vodafone Cep Sağlık. http://www.vodafone.com.tr/yardim/tr/alt.php/bireysel/servisler/vodafone-cep-saglik-servisi/45
- 32- Out TB. https://healthmarketinnovations.org/program/x-out-tb 2008
- 33- Weltel Support for Clinical Management of Patients. http://www.weltel.org/
- 34- Text Messaging for Health. Amanda K. Hall, Heather Cole-Lewis, Jay M.Bernhardt. Mobile Text Messaging for Health: A Systematic Review of Reviews. Annu Rev Public Health. 2015 Mar 18; 36: 393–415.
- 35- SMS for Health Monitoring Key Drug Stock Levels. http://www.nationalplanningcycles.org/sites/default/files/planning_cycle_repository/gambia/nhpsp_me.pdf
- 36- SIMmed. http://www.brainstormmag.co.za/tech-transfer/9426-curing-tb-one-sms-at-a-time
- 37- Screening for Oral Cancer. http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0188440
- 38- MedicallHome Hotline. https://healthmarketinnovations.org/program/medicallhome
- 39- mDhil Health Information on Mobiles. https://www.changemakers.com/socialbusiness/entries/mdhil-mobile-health-information
- 40- HMRI. http://www.hmri.in/
- 41- HealthLine. https://healthmarketinnovations.org/program/healthline-bangladesh
- 42- Majör Depresyonlu Hastaların Tedavisine Yardımcı Bir Bilgisayar Destekli Sistem. https://cordis.europa.eu/project/rcn/97478_en.html
- 43- Go-Smart. https://cordis.europa.eu/project/rcn/107030_en.html
- 44- SensorART. https://cordis.europa.eu/project/rcn/108025_en.html
- 45- AirPROM. https://cordis.europa.eu/project/rcn/97980_en.html
- 46- Contrast. https://cordis.europa.eu/project/rcn/100792_en.html
- 47- CHRONIOUS. https://cordis.europa.eu/project/rcn/85452_en.html
- 48- AP@Home. https://cordis.europa.eu/project/rcn/94149_en.html
- 49- VP2HF. https://cordis.europa.eu/project/rcn/110725_en.html
- 50- ENS4C. https://cordis.europa.eu/project/rcn/191813_en.html
- 51- Nephron+. https://cordis.europa.eu/project/rcn/108023_en.html
- 52- d-LIVER. https://cordis.europa.eu/project/rcn/100741_en.html
Öz
Kronik hastalıklar genellikle süreğen
karakterli, uzun ve yavaş seyirli, bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen
hastalıklardır. Son yıllarda giderek yaygınlaşması, sorunun epidemi boyutuna
ulaşmasına yol açmıştır. Her yıl, tüm ölümlerin
%70 inden sorumlu olan kronik hastalıklar sağlık sistemine aşırı yük
getirmektedir. Durumun ciddiyeti göz önünde bulundurulduğunda; günümüzde kronik
hastalıkların önlenmesi ve kontrolü zorunlu hale gelmiştir. Hastalık yönetiminin
bilimsel temellere dayandırılması oldukça önemlidir. Bu sebeple, sağlık
çalışanları bakım uygulamalarını çeşitli model ve teorilere dayandırmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütünün desteğiyle pek çok
ülke kronik hastalıklarla mücadele amacıyla hareket geçirmiş ve ulusal ve uluslararası
işbirlikleri kurularak eylem planları oluşturulmuş. Asıl amacın risk
faktörlerinin yönetimi olduğu bu stratejilerde büyük yatırımlar yapılmış fakat
istenilen düzeyde iyileşme kaydedilememiştir. Bu sebeple sürdürülebilir ve
düşük maliyetli yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaç tedavi ve izlem sürecinde
sürekliliğin sağlanması, uzaktan hastalık yönetimi yapılması, hataların
azalması, işlerin kolaylaşması ve iş yükünün azalması, hastanın yaşam
kalitesinin artması, iyilik halinin sürdürülmesi, sağlık verilerin toplanması
ve sağlık çıktılarının analiz edilmesi ve etkin maliyet yönetimi yapılması gibi
pek çok yararı bulunan bilişim temelli uygulamaların önem kazanmasını
sağlamıştır. Bunun sonucunda, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde bilgi
üretimi, bilginin hizmete dönüştürülmesi, hastaların bakım ve tedavilerinde
kullanımı için yararlanılan yazılım, donanım sistemi, uygulanan yöntem ve
yönergelerin tümü olarak tanımlanan Sağlık Bilişimi, yapılan araştırmalar,
yürütülen projeler ve yapılan eğitimlerde alternatif bir yol olarak tercih
edilmeye başlanmıştır. Ülkemizde tele-tıp ve tele-sağlık hizmetlerinin
yaygınlaştırılmasından bahsedilmesi konuya verilen önemi göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1- Güler Ç, Akın L, Halk Sağlığı Temel Bilgiler Cilt 3, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2015; 1542-1556.
- 2- WHO 2018a. Noncommunicable diseases: the slow motion disaster.http://www.who.int/publications/10-year-review/ncd/en/index1.html
- 3- WHO 2018b. Noncommunicable diseases and their risk factors.http://www.who.int/ncds/en/
- 4- WHO 2018c. Denmark hosts the WHO Global Dialogue on Partnerships for Sustainable Financing of Noncommunicable Disease Prevention and Control.http://www.who.int/conferences/global-ncd-conference/financing/press-note-9-april-2018/en/
- 5- WHO 2018d. Noncommunicable diseases: the slow motion disaster.http://www.who.int/publications/10-year-review/ncd/en/index3.html
- 6- WHO 2018e. Noncommunicable diseases; Key facts. http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases
- 7- WHO 2018i.Global Health Observatory data repository. apps.who.int/gho/data/node.main.A907?lang=en
- 8- Durna Z. Kronik Hastalıklar ve Bakım. İstanbul : Nobel Tıp Kitabevleri ; 2012;45-550.
- 9- Tezcan C. Sağlığa Yenilikçi Bir Bakış Açısı: Mobil Sağlık,2016.Yayın No:TÜSİAD-T/2016-03/575.
- 10- Kocacık F. Bilgi Toplumu Ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2003;27(1):2.
- 11- Ömürbek N,Altın F.“Sağlık bilişim sistemlerinin uygulanmasına ilişkin bir araştırma: İzmir örneği”,SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi,2009;19(1):211-32.
- 12- Mutluay E, Özdemir L.“Sağlık Bilişim Sistemleri Kapsamında Hemşirelik Bilişiminin Kullanımı”, Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2014;22(3):180-186.
- 13- Ay, F. Uluslararası elektronik hasta kayıt sistemleri, hemşirelik uygulamaları ve bilgisayar ilişkisi.Gülhane Tıp Dergisi. 2009;51(2): 131-136.
- 14- Kulaklı A, Bilgin S. Müşteri Merkezli Operasyonel Bilgi Yönetimi İçin Veri Yönetiminin Ölçülmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2005;1(2):38.
- 15- Demir A. Çağdaş Teknolojik Gelişmeler Sosyo-Ekonomik Etkileri İle; Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi;1981
- 16- Özel, H.Ö. Özdemir-Ürkmez, D. Demiray, S. Cebeci, Z. “Hemşirelik Bilişimi ve Hastane Bilgi Yönetimi Sistemi”,Okmeydanı Tıp Dergisi, 2014;30(3):158-160.
- 17- Gürsel, G. Gül, H. Kuru, K. Determining the weak sides of Healthcare Information Systems: An Emprical e-Health Evaluation Study. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology. 2016;7(23):17-29.
- 18- Yurt N.e-Sağlık ve Teletıp. E-sağlıkta Hukuk Çalıştayı, 2008.
- 19- Koç F. Türkiye’de e-Devlet uygulamaları Sağlık Bakanlığı Örneği.2010.Yüksek Lisans Tezi.
- 20- Bilgiç Ş, Şendir M. Hemşirelik Bilişimi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2014; 3(1): 24-28.
- 21- Kratzman, V. Where Did Mobile Health Come From? Team Finland Business. 2013; http://www.finland.org/Public/default.aspx?contentid=269582&culture=en-US
- 22- Sağlık 365, www.saglık365.com
- 23- Videofon Klinik, https://www.cnnturk.com/2009/saglik/09/01/7.gun.24.saat.videofon.klinik/541655.0/index.html
- 24- Alo Doktorum. https://www.sagligimicinhersey.com/2015/09/saglik-haberleri/avea-acibadem-isbirligi-alo-doktorum/
- 25- Mobil Tahlil Projesi. https://www.haberler.com/avea-mobil-tahlil-projesi-saglikta-devrim-yapacak-2442386-haberi/
- 26- Turkcell Diyet. https://www.turkcell.com.tr/servisler/saglikli-yasam
- 27- Kronik Hastalık Yönetimi. https://www.medimagazin.com.tr/ozel-saglik//tr-kronik-hastaliklar-uzaktan-takip-edilecek-9-681-46653.html
- 28- Başakşehir Living Lab. http://basaksehir-livinglab.com/BLL/projeler/
- 29- Sağlık Takiçim. http://www.avea.com.tr/web/servisler/muzikeglenceveicerik/icerik/mobilsaglik/sagliktakipcim
- 30- Doro Kolay Mobil İlaç Hatırlatma. https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-turk-telekom-saglik-sektorunu-bilisim-zirvesinde-bulusturdu-11-681-50502.html
- 31- Vodafone Cep Sağlık. http://www.vodafone.com.tr/yardim/tr/alt.php/bireysel/servisler/vodafone-cep-saglik-servisi/45
- 32- Out TB. https://healthmarketinnovations.org/program/x-out-tb 2008
- 33- Weltel Support for Clinical Management of Patients. http://www.weltel.org/
- 34- Text Messaging for Health. Amanda K. Hall, Heather Cole-Lewis, Jay M.Bernhardt. Mobile Text Messaging for Health: A Systematic Review of Reviews. Annu Rev Public Health. 2015 Mar 18; 36: 393–415.
- 35- SMS for Health Monitoring Key Drug Stock Levels. http://www.nationalplanningcycles.org/sites/default/files/planning_cycle_repository/gambia/nhpsp_me.pdf
- 36- SIMmed. http://www.brainstormmag.co.za/tech-transfer/9426-curing-tb-one-sms-at-a-time
- 37- Screening for Oral Cancer. http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0188440
- 38- MedicallHome Hotline. https://healthmarketinnovations.org/program/medicallhome
- 39- mDhil Health Information on Mobiles. https://www.changemakers.com/socialbusiness/entries/mdhil-mobile-health-information
- 40- HMRI. http://www.hmri.in/
- 41- HealthLine. https://healthmarketinnovations.org/program/healthline-bangladesh
- 42- Majör Depresyonlu Hastaların Tedavisine Yardımcı Bir Bilgisayar Destekli Sistem. https://cordis.europa.eu/project/rcn/97478_en.html
- 43- Go-Smart. https://cordis.europa.eu/project/rcn/107030_en.html
- 44- SensorART. https://cordis.europa.eu/project/rcn/108025_en.html
- 45- AirPROM. https://cordis.europa.eu/project/rcn/97980_en.html
- 46- Contrast. https://cordis.europa.eu/project/rcn/100792_en.html
- 47- CHRONIOUS. https://cordis.europa.eu/project/rcn/85452_en.html
- 48- AP@Home. https://cordis.europa.eu/project/rcn/94149_en.html
- 49- VP2HF. https://cordis.europa.eu/project/rcn/110725_en.html
- 50- ENS4C. https://cordis.europa.eu/project/rcn/191813_en.html
- 51- Nephron+. https://cordis.europa.eu/project/rcn/108023_en.html
- 52- d-LIVER. https://cordis.europa.eu/project/rcn/100741_en.html
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Klinik Tıp Bilimleri |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 1 |
