Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Postoperatif Ağrı Kontrolünde Kanıt Temelli Öneriler

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 34 - 47, 28.02.2022

Ilknur Tura Sevilay Erden

Öz

Akut perioperatif ağrının yetersiz kontrolü ve buna bağlı cerrahi stres yanıt ameliyat sonrası olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Postoperatif dönemdeki etkisiz ağrı kontrolü, normal stres cevabı arttırıp endokrin, solunum, kardiyovasküler, gastrointestinal, kas iskelet sistemleri bozukluklarına ve hasta psikolojisi üzerinde önemli değişikliklere yol açmaktadır. Bu bağlamda postoperatif ağrıda hastanın ağrıya ve analjeziye bağlı komplikasyonlarını en aza indirmeyi veya ağrıyı ortadan kaldırmayı, iyileşmeyi hızlandırmayı ve böylece hastanede kalış süresini azaltmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle postoperatif ağrı kontrolünün doğru bir şekilde yapılabilmesi için klinisyenler tarafından geliştirilen güncel rehberler takip edilmeli ve hemşirelik uygulamalarına entegre edilmelidir. Ağrı kontrolünde kanıta dayalı uygulamalara yer vermek, hem ağrının değerlendirilmesinde hem de ağrı tedavisinin uygulanmasında daha güvenilir ve daha etkili kaynak olmaktadır. Klinik uygulamalar sırasında araştırmaların kullanılma durumlarını değerlendiren araştırmalarda, hemşirelerin kanıta dayalı uygulamaları sıklıkla kullanmadığı belirlenmiştir. Ancak ağrının değerlendirilmesinden, tedavisine ve kayıt altına alınmasına kadar her süreçte kanıta dayalı uygulamalara yer verilmelidir. Ağrı tedavisinde kanıta dayalı uygulamanın kullanılması klinik uygulamalarda ve hasta bakım sonuçlarında fark yaratmak, bakımı standardize etmek, bakım kalitesini ve sonuçlarını iyileştirmek ve hasta-hemşire memnuniyetini arttırmak açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Ağrı yönetimi Kanıta dayalı uygulamalar Postoperatif ağrı

Kaynakça

  • Huygen F, Kallewaard JW, van Tulder M, Van Boxem K, Vissers K, van Kleef M,Van Zundert J. Evidence‐Based Interventional Pain Medicine According to Clinical Diagnoses: Update 2018. Pain Practice. 2019;19(6), 664-675. https://doi.org/10.1111/papr.12786
  • Reisli R, Akkaya ÖT, Arıcan Ş, Can ÖS, Çetıngök H, Güleç MS. and Talu GK. Akut Postoperatif Ağrının Farmakolojik Tedavisi: Türk Algoloji-Ağrı Derneği klinik uygulama kılavuzu. Ağrı. 2021; 33(1), 1–51 doi: 10.14744/agri.2021.60243
  • Hachimi-Idrissi S, Dobias V, Hautz WE, Leach R, Sauter TC., Sforzi I, Coffey FA. Approaching acute pain in emergency settings: European Society for Emergency Medicine (EUSEM) guidelines—part 1: assessment. Internal and Emergency Medicine. 2020;15(7), 1141-1155.
  • Cooney MF. Postoperative pain management: clinical practice guidelines. Journal of Perianesthesia Nursing. 2016;31(5), 445-451.
  • Francesca F, Bader P, Echtle D, Giunta F, Williams J, Fall M. and Schumacher S. Guidelines on Pain Management. Europe: European Association of Urology (EAU). 2007. Erişim Adresi: https://uroweb.org/wp-content/uploads/Pain-Management.pdf Erişim tarihi: 12.01.2021
  • Güneş Ü. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama sürecinin adımları. Uluslararası Hakemli Hem Araş Derg. 2017;9:171–87. doı: 10.17371/UHD2017.1.0006
  • Aslan FE. Ağrı: doğası ve kontrolü. Akademisyen Kitabevi. Ankara. 2014.
  • Özveren H, Faydalı S, Gülnar E, Dokuz HF. Hemşirelerin ağrı değerlendirmesine ilişkin tutum ve uygulamaları. J Contemporary Med. 2018; 8(1), 60-66. doi.org/10.16899/gopctd.388195
  • Varndell W, Fry M, Elliott D. Pain Assessment and Interventions by Nurses in the Emergency Department: A National Survey. Journal of Clinical Nursing. 2020;29:2352–2362.
  • Kızılkaya S. The effect of anaesthetic method used in the elective cesarean section on pain. AnxIety and PatIent SatIsfactIon. Selcuk Medical Journal 2020; 36(3),192-198.
  • Erden S, Demir SG, Kanatlı U, Danacı F, Carboğa B. The effect of standard pain assessment on pain and analgesic consumption amount in patients undergoing arthroscopic shoulder surgery. Applied Nursing Research. 2017; 33: 121-126
  • Payen JF, Chanques G. Pain assessment in the ICU can improve outcome. Clinical Pulmonary Medicine. 2012; 19(1):21-26.
  • Yeşilyurt M, Faydalı S. Ağrı değerlendirmesinde tek boyutlu ölçeklerin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 23.3: 444-451. doi.org/10.17049/ataunihem.508877
  • Kaya P, Erden S. Cross-cultural adaptation, validity and reliability of the Turkish version of Revised Nonverbal Pain Scale. Agri. 2019, 31.1: 15-22.
  • Li Jing‐wen MA, Ye‐shuo XIAO Liang‐kun. Postoperative pain management in total knee arthroplasty. Orthopaedic surgery. 2019, 11.5: 755-761. doi.org/10.1111/os.12535
  • Cross-Cultural Adaptation, Validity, and reliability of The Turkish Version Erden S, Karadağ M, Güler SD, Atasayar, S, Opak Yücel B, Kalkan N, Ay A. Cross-cultural adaptation, validity, and reliability of the Turkish version of revised American Pain Society patient outcome questionnaire for surgical patients. Agri. 2018;30(2):39–50
  • Taşpınar B. Transrektal Prostat Biyopsisinde Lokal Anestezi: Randomize Vaka Kontrollü Çalışma. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Konya, 2007.
  • Badir A, Eti-Aslan F. The problem of pain in intensive care units: an issue of widespread interest but inadequate questioning. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2003; 7(2):100-108
  • Yardeni IZ, Beilin B, Mayburd E, Levinson, Y, Bessler H. The effect of perioperative intravenous lidocaine on postoperative pain and immune function. Anesthesia & Analgesia. 2009;109(5), 1464-1469.
  • Vigneault L, Turgeon AF, Cote D et all. Perioperative intravenous lidocaine infusion for postoperative pain control: a meta-analysis of randomized controlled trials. Can J Anaesth 2011; 58: 22–37.).
  • Khan SA, Khokhar HA, Nasr ARH, Carton E, El-Masry S. Effect of epidural analgesia on bowel function in laparoscopic colorectal surgery: a systematic review and meta-analysis. Surgical endoscopy. 2013;27(7), 2581-2591.doı 10.1007/s00464-013-2794-x
  • Balkan B. et all. Comparison of epidural and intravenous route for acute and chronic postoperative pain control in patients with gynecological malignancy. Agri: Agri (Algoloji) Dernegi'nin Yayin Organidir= The Journal of the Turkish Society of Algology. 2020; 32.2: 91-98. doi: 10.14744/agri.2019.26986
  • Özkan S, Yavaşcaoğlu B, Kaya FN, Özcan B, Bayraktar S, Başeğmez İ. Laparoskopik kolesistektomi uygulanan hastalarda preemptif deksketoprofen ve tramadol'ün postoperatif ağrı üzerine olan etkilerinin karşılaştırılması. Journal of Clinical & Experimental Investigations/Klinik ve Deneysel Arastirmalar Dergisi. 2015; 6(1). doi: 10.5799/ahinjs.01.2015.01.0484
  • Koçum A, Şener M, İzmirli H, Haydardedeoğlu B, Arıboğan A. Günübirlik operatif histeroskopi sonrası intravenöz parasetamol ve deksketoprofen trometamol'ün analjezik etkinliklerinin karşılaştırılması: Randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışma. Ağrı Dergisi. 2014;26(1), 15-22. doi: 10.5505/agri.2014.85047
  • Değmez A, Türktan, M, Karacaer F, Hatipoğlu Z, Gündüz, M. Major abdominal cerrahi uygulanacak çocuklarda i̇ntravenöz parasetamol ve i̇ntravenöz tramadolün karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015;40(2), 275-281.
  • Miller TE, Thacker JK, White WD, et al. Reduced length of hospital stay in colorectal surgery after implementation of an enhanced recovery protocol. Anesth Analg. 2014; 118: 1052-61. doi: 10.1213/ANE.0000000000000206
  • Arı, D. E. How to reduce opioid use following bariatric surgery. J Clin Anesth Manag. 2016;1(4).
  • Ruiz-Tovar J, Muñoz JL, Gonzalez J, Zubiaga L, García A, Jimenez M, Durán M. Postoperative pain after laparoscopic sleeve gastrectomy: comparison of three analgesic schemes (isolated intravenous analgesia, epidural analgesia associated with intravenous analgesia and port-sites infiltration with bupivacaine associated with intravenous analgesia). Surgical endoscopy. 2017;31(1), 231-236. doı 10.1007/s00464-016-4961-3
  • Raksakulkiat S, Punpuckdeekoon P. A Comparison of meperidine and fentanyl for labor pain reduction in phramongkutklao hospital. Journal of The Medıcal Assocıatıon of Thaıland. 2019;102(2), 197-202.
  • Pardede, Dimas Kusnugroho Bonardo. "Tinjauan atas Enhanced Recovery After Surgery (ERAS)." Cermin Dunia Kedokteran. 2020;47(7). 333-339.
  • Miake-Lye IM, Mak S, Lee J, Luger T, Taylor SL, Shanman R, Shekelle PG. Massage for pain: an evidence map. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2019;25(5), 475-502. https://doi.org/10.1089/acm.2018.0282
  • Nemli A, Ceyhan Ö, Başer M. Meme cerrahisi sonrası ağrı yönetiminde bir öneri: el masajı. Turkiye Klinikleri Hemsirelik Bilimleri. 2017; 9 (4), 315-21. doı: 10.5336/nurses.2017-54583
  • Başgöl Ş, Koç E. Non-pharmacologıcal technıques in labor paın management. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020;5(1), 1-5
  • Ertürk EB, Karadağ M. Göğüs tüpü çıkarılma işleminin neden olduğu ağrı ve anksiyetenin kontrolünde uygulanan farmakolojik olmayan yöntemler. Türk Hemşireler Derneği Dergisi. 2020; 1.1: 53-68
  • Atabey C, Zorlu E, Kurt H, Göçmen S, Ünsal D, Dinç C, Demircan MN. Lomber spinal cerrahi sonrası ağrının azaltılmasında en ekonomik yöntem: Soğuk kompresyon uygulaması. Gulhane Medical Journal. 2016;58(1). 33-36. doi: 10.5455/gulhane. 195850
  • Maestre Y, Pares D, Salvans S, Zafon II, Nue E, Pons MJ et al. Cold or hot sitz baths in the emergency treatment of acute anal pain due to anorectal disease? Results of a randomised clinical trial. Cırugía Española Journal. 2010;88:97-102. https://doi.org/10.1016/S2173-5077(10)70014-4
  • Balta AZ, Özdemir Y, Sucullu İ, Filiz Aİ, Yücel E, Akın ML. The effect of early warm plastic bag application on postoperative pain after hemorrhoidectomy: a prospective randomized controlled trial. The Amerıcan Surgeon. 2015;81:180-184.
  • Erden S, Çelik SŞ. The effect of transcutaneous electrical nerve stimulation on post-thoracotomy pain. Contemporary Nurse. 2015;51(2-3), 163-170. https://doi.org/10.1080/10376178.2016.1166971
  • Altuğ F, Gür Kabul E, Baş Aslan U, Cavlak U. Fizyoterapistlerin ön çapraz bağ yaralanmasında akut ağrıya yönelik tedavi tercihleri. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2017;2(1):23-9. doı: 10.5336/healthsci.2017-54839
  • de Oliveira Bernardes N, Bahamondes, L. Intravaginal electrical stimulation for the treatment of chronic pelvic pain. The Journal of Reproductive Medicine. 2005;50(4), 267-272.
  • Aktaş YY. Mekanik Ventilasyonlu Hastanın Aspirasyon İşleminde Uygulanan Müzik Terapinin Ağrı ve Fizyolojik Parametrelere Etkisi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum, 2013.
  • Easter B, DeBoer L, Settlemyre G, Starnes C, Marlowe V, Tart RC. The impact of music on the PACU patient’s perception of discomfort. Journal of Perianesthesia Nursing. 2010; 25: 79. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2010.01.017

Evidence-Based Recommendations for Postoperative Pain Control

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 34 - 47, 28.02.2022

Ilknur Tura Sevilay Erden

Öz

Insufficient control of acute perioperative pain and related surgical stress response lead to negative postoperative consequences. Ineffective pain control in the postoperative period increases the normal stress response and leads to endocrine, respiratory, cardiovascular, gastrointestinal, musculoskeletal system disorders and significant changes in patient psychology. In this context, it aims to minimize the complications of the patient due to pain and analgesia in postoperative pain or to eliminate the pain, to accelerate the recovery, thus reducing the duration of hospital stay. For this reason, in order to perform postoperative pain control correctly, current guidelines developed by clinicians should be followed and integrated into nursing practices. Including evidence-based practices in pain control is a more reliable and effective resource for both pain assessment and pain management. In studies evaluating the use of researches during clinical practices, it was determined that nurses do not frequently use evidence-based practices. However, evidence-based practices should be included in every process from pain assessment to treatment and recording. The use of evidence-based practice in pain treatment is important in terms of improving the quality and outcomes of care, making a difference in clinical practices and patient care outcomes, standardizing care and increasing patient-nurse satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Evidence-based practices Pain management Postoperative pain

Kaynakça

  • Huygen F, Kallewaard JW, van Tulder M, Van Boxem K, Vissers K, van Kleef M,Van Zundert J. Evidence‐Based Interventional Pain Medicine According to Clinical Diagnoses: Update 2018. Pain Practice. 2019;19(6), 664-675. https://doi.org/10.1111/papr.12786
  • Reisli R, Akkaya ÖT, Arıcan Ş, Can ÖS, Çetıngök H, Güleç MS. and Talu GK. Akut Postoperatif Ağrının Farmakolojik Tedavisi: Türk Algoloji-Ağrı Derneği klinik uygulama kılavuzu. Ağrı. 2021; 33(1), 1–51 doi: 10.14744/agri.2021.60243
  • Hachimi-Idrissi S, Dobias V, Hautz WE, Leach R, Sauter TC., Sforzi I, Coffey FA. Approaching acute pain in emergency settings: European Society for Emergency Medicine (EUSEM) guidelines—part 1: assessment. Internal and Emergency Medicine. 2020;15(7), 1141-1155.
  • Cooney MF. Postoperative pain management: clinical practice guidelines. Journal of Perianesthesia Nursing. 2016;31(5), 445-451.
  • Francesca F, Bader P, Echtle D, Giunta F, Williams J, Fall M. and Schumacher S. Guidelines on Pain Management. Europe: European Association of Urology (EAU). 2007. Erişim Adresi: https://uroweb.org/wp-content/uploads/Pain-Management.pdf Erişim tarihi: 12.01.2021
  • Güneş Ü. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama sürecinin adımları. Uluslararası Hakemli Hem Araş Derg. 2017;9:171–87. doı: 10.17371/UHD2017.1.0006
  • Aslan FE. Ağrı: doğası ve kontrolü. Akademisyen Kitabevi. Ankara. 2014.
  • Özveren H, Faydalı S, Gülnar E, Dokuz HF. Hemşirelerin ağrı değerlendirmesine ilişkin tutum ve uygulamaları. J Contemporary Med. 2018; 8(1), 60-66. doi.org/10.16899/gopctd.388195
  • Varndell W, Fry M, Elliott D. Pain Assessment and Interventions by Nurses in the Emergency Department: A National Survey. Journal of Clinical Nursing. 2020;29:2352–2362.
  • Kızılkaya S. The effect of anaesthetic method used in the elective cesarean section on pain. AnxIety and PatIent SatIsfactIon. Selcuk Medical Journal 2020; 36(3),192-198.
  • Erden S, Demir SG, Kanatlı U, Danacı F, Carboğa B. The effect of standard pain assessment on pain and analgesic consumption amount in patients undergoing arthroscopic shoulder surgery. Applied Nursing Research. 2017; 33: 121-126
  • Payen JF, Chanques G. Pain assessment in the ICU can improve outcome. Clinical Pulmonary Medicine. 2012; 19(1):21-26.
  • Yeşilyurt M, Faydalı S. Ağrı değerlendirmesinde tek boyutlu ölçeklerin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 23.3: 444-451. doi.org/10.17049/ataunihem.508877
  • Kaya P, Erden S. Cross-cultural adaptation, validity and reliability of the Turkish version of Revised Nonverbal Pain Scale. Agri. 2019, 31.1: 15-22.
  • Li Jing‐wen MA, Ye‐shuo XIAO Liang‐kun. Postoperative pain management in total knee arthroplasty. Orthopaedic surgery. 2019, 11.5: 755-761. doi.org/10.1111/os.12535
  • Cross-Cultural Adaptation, Validity, and reliability of The Turkish Version Erden S, Karadağ M, Güler SD, Atasayar, S, Opak Yücel B, Kalkan N, Ay A. Cross-cultural adaptation, validity, and reliability of the Turkish version of revised American Pain Society patient outcome questionnaire for surgical patients. Agri. 2018;30(2):39–50
  • Taşpınar B. Transrektal Prostat Biyopsisinde Lokal Anestezi: Randomize Vaka Kontrollü Çalışma. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Konya, 2007.
  • Badir A, Eti-Aslan F. The problem of pain in intensive care units: an issue of widespread interest but inadequate questioning. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2003; 7(2):100-108
  • Yardeni IZ, Beilin B, Mayburd E, Levinson, Y, Bessler H. The effect of perioperative intravenous lidocaine on postoperative pain and immune function. Anesthesia & Analgesia. 2009;109(5), 1464-1469.
  • Vigneault L, Turgeon AF, Cote D et all. Perioperative intravenous lidocaine infusion for postoperative pain control: a meta-analysis of randomized controlled trials. Can J Anaesth 2011; 58: 22–37.).
  • Khan SA, Khokhar HA, Nasr ARH, Carton E, El-Masry S. Effect of epidural analgesia on bowel function in laparoscopic colorectal surgery: a systematic review and meta-analysis. Surgical endoscopy. 2013;27(7), 2581-2591.doı 10.1007/s00464-013-2794-x
  • Balkan B. et all. Comparison of epidural and intravenous route for acute and chronic postoperative pain control in patients with gynecological malignancy. Agri: Agri (Algoloji) Dernegi'nin Yayin Organidir= The Journal of the Turkish Society of Algology. 2020; 32.2: 91-98. doi: 10.14744/agri.2019.26986
  • Özkan S, Yavaşcaoğlu B, Kaya FN, Özcan B, Bayraktar S, Başeğmez İ. Laparoskopik kolesistektomi uygulanan hastalarda preemptif deksketoprofen ve tramadol'ün postoperatif ağrı üzerine olan etkilerinin karşılaştırılması. Journal of Clinical & Experimental Investigations/Klinik ve Deneysel Arastirmalar Dergisi. 2015; 6(1). doi: 10.5799/ahinjs.01.2015.01.0484
  • Koçum A, Şener M, İzmirli H, Haydardedeoğlu B, Arıboğan A. Günübirlik operatif histeroskopi sonrası intravenöz parasetamol ve deksketoprofen trometamol'ün analjezik etkinliklerinin karşılaştırılması: Randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışma. Ağrı Dergisi. 2014;26(1), 15-22. doi: 10.5505/agri.2014.85047
  • Değmez A, Türktan, M, Karacaer F, Hatipoğlu Z, Gündüz, M. Major abdominal cerrahi uygulanacak çocuklarda i̇ntravenöz parasetamol ve i̇ntravenöz tramadolün karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015;40(2), 275-281.
  • Miller TE, Thacker JK, White WD, et al. Reduced length of hospital stay in colorectal surgery after implementation of an enhanced recovery protocol. Anesth Analg. 2014; 118: 1052-61. doi: 10.1213/ANE.0000000000000206
  • Arı, D. E. How to reduce opioid use following bariatric surgery. J Clin Anesth Manag. 2016;1(4).
  • Ruiz-Tovar J, Muñoz JL, Gonzalez J, Zubiaga L, García A, Jimenez M, Durán M. Postoperative pain after laparoscopic sleeve gastrectomy: comparison of three analgesic schemes (isolated intravenous analgesia, epidural analgesia associated with intravenous analgesia and port-sites infiltration with bupivacaine associated with intravenous analgesia). Surgical endoscopy. 2017;31(1), 231-236. doı 10.1007/s00464-016-4961-3
  • Raksakulkiat S, Punpuckdeekoon P. A Comparison of meperidine and fentanyl for labor pain reduction in phramongkutklao hospital. Journal of The Medıcal Assocıatıon of Thaıland. 2019;102(2), 197-202.
  • Pardede, Dimas Kusnugroho Bonardo. "Tinjauan atas Enhanced Recovery After Surgery (ERAS)." Cermin Dunia Kedokteran. 2020;47(7). 333-339.
  • Miake-Lye IM, Mak S, Lee J, Luger T, Taylor SL, Shanman R, Shekelle PG. Massage for pain: an evidence map. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2019;25(5), 475-502. https://doi.org/10.1089/acm.2018.0282
  • Nemli A, Ceyhan Ö, Başer M. Meme cerrahisi sonrası ağrı yönetiminde bir öneri: el masajı. Turkiye Klinikleri Hemsirelik Bilimleri. 2017; 9 (4), 315-21. doı: 10.5336/nurses.2017-54583
  • Başgöl Ş, Koç E. Non-pharmacologıcal technıques in labor paın management. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020;5(1), 1-5
  • Ertürk EB, Karadağ M. Göğüs tüpü çıkarılma işleminin neden olduğu ağrı ve anksiyetenin kontrolünde uygulanan farmakolojik olmayan yöntemler. Türk Hemşireler Derneği Dergisi. 2020; 1.1: 53-68
  • Atabey C, Zorlu E, Kurt H, Göçmen S, Ünsal D, Dinç C, Demircan MN. Lomber spinal cerrahi sonrası ağrının azaltılmasında en ekonomik yöntem: Soğuk kompresyon uygulaması. Gulhane Medical Journal. 2016;58(1). 33-36. doi: 10.5455/gulhane. 195850
  • Maestre Y, Pares D, Salvans S, Zafon II, Nue E, Pons MJ et al. Cold or hot sitz baths in the emergency treatment of acute anal pain due to anorectal disease? Results of a randomised clinical trial. Cırugía Española Journal. 2010;88:97-102. https://doi.org/10.1016/S2173-5077(10)70014-4
  • Balta AZ, Özdemir Y, Sucullu İ, Filiz Aİ, Yücel E, Akın ML. The effect of early warm plastic bag application on postoperative pain after hemorrhoidectomy: a prospective randomized controlled trial. The Amerıcan Surgeon. 2015;81:180-184.
  • Erden S, Çelik SŞ. The effect of transcutaneous electrical nerve stimulation on post-thoracotomy pain. Contemporary Nurse. 2015;51(2-3), 163-170. https://doi.org/10.1080/10376178.2016.1166971
  • Altuğ F, Gür Kabul E, Baş Aslan U, Cavlak U. Fizyoterapistlerin ön çapraz bağ yaralanmasında akut ağrıya yönelik tedavi tercihleri. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2017;2(1):23-9. doı: 10.5336/healthsci.2017-54839
  • de Oliveira Bernardes N, Bahamondes, L. Intravaginal electrical stimulation for the treatment of chronic pelvic pain. The Journal of Reproductive Medicine. 2005;50(4), 267-272.
  • Aktaş YY. Mekanik Ventilasyonlu Hastanın Aspirasyon İşleminde Uygulanan Müzik Terapinin Ağrı ve Fizyolojik Parametrelere Etkisi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum, 2013.
  • Easter B, DeBoer L, Settlemyre G, Starnes C, Marlowe V, Tart RC. The impact of music on the PACU patient’s perception of discomfort. Journal of Perianesthesia Nursing. 2010; 25: 79. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2010.01.017
Toplam 42 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Klinik Tıp Bilimleri
Bölüm Basic Sciences
Yazarlar

Ilknur Tura 0000-0002-1371-9458

Sevilay Erden 0000-0002-6519-864X

Yayımlanma Tarihi 28 Şubat 2022
Gönderilme Tarihi 30 Eylül 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 4 Sayı: 1

Kaynak Göster

Vancouver Tura I, Erden S. Postoperatif Ağrı Kontrolünde Kanıt Temelli Öneriler. Dent & Med J - R. 2022;4(1):34-47.



"Dünyada herşey için, medeniyet için, hayat için, başarı için en gerçek yol gösterici ilimdir, fendir. İlim ve fennin dışında yol gösterici aramak gaflettir, cahilliktir, doğru yoldan sapmaktır. Yalnız ilmin ve fenin yaşadığımız her dakikadaki safhalarının gelişimini anlamak ve ilerlemeleri zamanında takip etmek şarttır. Bin, iki bin, binlerce yıl önceki ilim ve fen lisanının koyduğu kuralları, şu kadar bin yıl sonra bugün aynen uygulamaya kalkışmak elbette ilim ve fennin içinde bulunmak değildir."

M. Kemal ATATÜRK