Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye Cumhuriyeti Tarihinin İlk Yıllarında Afi̇şlerde İmge Olarak Kadın: Gösterge Bilimsel Bir Analiz

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 180 - 197, 01.06.2017
https://doi.org/10.20488/sanattasarim.563674

Öz





Afiş, herhangi bir ürün ya da hizmetin geniş halk kitlelerine tanıtımını salayan basılı üründür.
Açılı
, oyun, tiyatro, sinema, gösteri ya da bir haberi duyurmayı amaçlar. Görsel-işitsel medyanın
henüz yaygın olmadı
ı Cumhuriyet Döneminin ilk yıllarında da afiş; birçok kamusal faaliyette,
sosyal
içerikli mesajların iletiminde, ürün ve hizmet tanıtımlarında, dönemin yaygın kitle iletişim
aracı olarak kullanılmı
tır. Dolayısıyla bu yaygın kullanılan kitle iletişim aracı gösterge olma özelliğini kazanmıtır.


Tarih boyunca ev kadını, iş kadını, anne, e, eğitici, politikacı vb. olarak çeşitli şekillerde karımıza çıkan kadın, kimi afişlerde de ön planda yer almıve almaktadır. Cumhuriyetten günümüze
çe
şitli alanlarda kullanılan afişlerde kadın imajı aynı zamanda afişin kullanıldıı dönemin toplum
ya
antısını da gözler önüne sermektedir.


Cumhuriyet dönemi afişlerinde yer alan kadın görselini gösterge bilimsel açıdan inceleyerek,
kültürümüz
içerisindeki önemine dikkat çekmek, toplumsal hayatın tanıtımına katkı salamak
çalı
manın temel amacıdır.


Gösterge bilim-simgeleyen bir ey olarak görülen- kültür iinde anlamı olan herhangi bir ey
iin uygulanabilir. Kitle iletişim araçları kapsamında radyo ve televizyon programları, filmler, karikatürler, gazete ve dergi yazıları, afiş ve diğer reklamlar da dâhil olmak üzere her tür medya
üret
imi ve bu medya metinlerini yorumlarken gösterge bilim çözümlemeleri uygulayabiliriz. 





Kaynakça

  • Barthes, Roland. (2005). Göstergebilimsel Serüven, Çev: Mehmet Rifat, Sema Rifat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bassa, Zeynep. (2013). Çocuk Kitaplarında Resimleme. Çocuk Edebiyatı İçinde. Ed. Mübeccel Gönen. Ankara: Eğiten Kitap.
  • Batı, Uğur. (2005). “Bir Anlam Yaratma Süreci ve İdeolojik Yapı Olarak Reklamların Göstergebilim Bir Bakış Açısıyla Çözümlenmesi”. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:29 no:2.
  • Batu, Bengü. (2011). “Sanat Eğitimi Alanında Yapıt İncelemelerinde Bir Yöntem Olarak Görsel Gösterge Çözümlemesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
  • Becer, Emre. (2007). Grafik Tasarım Dergisi. Sayı:6.
  • Becer, Emre. (2002). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Bektaş, Dilek. (2000). Çağdaş Grafik Tasarımın Gelişimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bektaş, Dilek. (2003). “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Grafik Tasarım (1923-1943)”, Sanat Dünyamız, Yapı Kredi Yayınları, Sayı:89.
  • Büyüköztürk, Şener, Çokluk, Ömay, Köklü, Nilgün (2010). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: Pegem Akademi.
  • Danesi, Marcel. (2004). Messages, signs, and meanings: A basic textbook in semiotics and communication theory. Toronto: Canadian Scholars’Press Inc.
  • De Saussure, Ferdinand, (1998). Genel Dilbilim Dersleri. İstanbul: Multilingual.
  • Dülgeroğlu Yavuz, Seval. (2007). “Sosyal İçerikli Grafik Tasarım-1”, Grafik Tasarım Dergisi, Ocak, sayı 4.
  • Erkman, Fatma. (1987). Göstergebilim’e Giriş. İstanbul: Alan Yayınları.
  • Ersoy, Ali ve Türkkan, Burçin. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Resimlerinde İnternet Algısı. 8(1), s.57- 53.
  • Fiske, John. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev. Süleyman İrvan), Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
  • Guiraud, Pierre. (1977). Göstergebilim (la Semiologie). Çev. Mehmet Yalçın. Paris: Presses Universitaires de France.
  • Günay, Doğan. (2007). Dil ve İletişim, İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • İmançer, Dilek. (2006). Medya ve Kadın. Ankara: Babil Yayınları.
  • Karahan, Çağatay. (2003). “Pop Art’ta Nesnenin Bir Gösterge Olarak Kullanımı”. Sanatta Yeterlik Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Kıran, Zeynel ve Kıran, Ayşe Eziler. (2006). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Şen Beytut, Dilek, Bolışık, Bahire, Solak, Ufuk ve Seyfioğlu, Umut. (2009). “Çocuklarda Hastaneye Yatma Etkilerinin Projektif Yöntem Olan Resim Çizme Yoluyla İncelenmesi”. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi. 2/3. s.35- 44.
  • Rifat, Mehmet. (1992). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Simavi Yayınları.
  • Rifat, Mehmet. (2000). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 2, İstanbul: Om Yayınları.
  • Yeraltı, Gürol. (1995). “Cumhuriyet Döneminden Günümüze Afiş Sanatının Gelişimi”, Anadolu Üniversitesi, S.B.E. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.
  • Görsel Listesi
  • Görsel 1: Merter, Ender. (2003). 80. Yılında Cumhuriyet’i Afişleyen Adam İhap Hulusi cılık. s.39.
  • Görsel 2: www.leblebitozu.com/afis-sanatinin-turkiyedeki-oncusu-ihap-hulusi-gorey/
  • Görsel 3: www.meliseren.wordpress.com
  • Görsel 4: www.denizlerkitabevi.com
  • Görey. İstanbul: Literatür Yayın-
  • Görsel 5: Merter, Ender. (2003). 80. Yılında Cumhuriyet’i Afişleyen Adam İhap Hulusi Görey. İstanbul: Literatür Yayıncılık. s.91.
  • Görsel 6: Durmaz, Ömer. (2010). İstanbul’un 100 Grafik Tasarımcısı ve İllüstratörü. İstanbul Yüzleri Serisi-29. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları. s.97.

Women as Image on the Posters in the First Years of Turkish Republic History: A Semiological Analyze

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 180 - 197, 01.06.2017
https://doi.org/10.20488/sanattasarim.563674

Öz









Poster is a printed product which aims to introduce a product or service to the masses,
such as open
ings, theatre plays, movies, exhibitions or news. At the beginning of Republic
Per
iod, when the audiovisual media was not common yet, the poster was used in many
publ
ic activities to give social messages, promote products or service as a means of mass
med
ia tool, which therefore has given poster a semiological value.


Throughout the history, women with varying roles such as housewife, businesswoman,
mother, w
ife, educator, politician and the like have taken place as the main figures in
many posters. S
ince the foundation of Republic, the woman figure in posters has revealed
the soc
ial life in the time period when the poster was used.


The aim of this study is to analyze the woman figure in posters in the Republic Period
w
ith a semiotilogical perspective to shed light into the importance of it in our culture and
to contr
ibute to the introduction of the social life in that period.


Semiology helps analyze anything meaningful in a culture that is considered a symbol.
Sem
iology may be practised to analyze and interpret media texts and productions of mass
med
ia tools such as radio and television programs, movies, comics, newsletters, magazines, posters as well as other advertisements. 





Kaynakça

  • Barthes, Roland. (2005). Göstergebilimsel Serüven, Çev: Mehmet Rifat, Sema Rifat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bassa, Zeynep. (2013). Çocuk Kitaplarında Resimleme. Çocuk Edebiyatı İçinde. Ed. Mübeccel Gönen. Ankara: Eğiten Kitap.
  • Batı, Uğur. (2005). “Bir Anlam Yaratma Süreci ve İdeolojik Yapı Olarak Reklamların Göstergebilim Bir Bakış Açısıyla Çözümlenmesi”. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:29 no:2.
  • Batu, Bengü. (2011). “Sanat Eğitimi Alanında Yapıt İncelemelerinde Bir Yöntem Olarak Görsel Gösterge Çözümlemesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
  • Becer, Emre. (2007). Grafik Tasarım Dergisi. Sayı:6.
  • Becer, Emre. (2002). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Bektaş, Dilek. (2000). Çağdaş Grafik Tasarımın Gelişimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bektaş, Dilek. (2003). “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Grafik Tasarım (1923-1943)”, Sanat Dünyamız, Yapı Kredi Yayınları, Sayı:89.
  • Büyüköztürk, Şener, Çokluk, Ömay, Köklü, Nilgün (2010). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: Pegem Akademi.
  • Danesi, Marcel. (2004). Messages, signs, and meanings: A basic textbook in semiotics and communication theory. Toronto: Canadian Scholars’Press Inc.
  • De Saussure, Ferdinand, (1998). Genel Dilbilim Dersleri. İstanbul: Multilingual.
  • Dülgeroğlu Yavuz, Seval. (2007). “Sosyal İçerikli Grafik Tasarım-1”, Grafik Tasarım Dergisi, Ocak, sayı 4.
  • Erkman, Fatma. (1987). Göstergebilim’e Giriş. İstanbul: Alan Yayınları.
  • Ersoy, Ali ve Türkkan, Burçin. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Resimlerinde İnternet Algısı. 8(1), s.57- 53.
  • Fiske, John. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev. Süleyman İrvan), Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
  • Guiraud, Pierre. (1977). Göstergebilim (la Semiologie). Çev. Mehmet Yalçın. Paris: Presses Universitaires de France.
  • Günay, Doğan. (2007). Dil ve İletişim, İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • İmançer, Dilek. (2006). Medya ve Kadın. Ankara: Babil Yayınları.
  • Karahan, Çağatay. (2003). “Pop Art’ta Nesnenin Bir Gösterge Olarak Kullanımı”. Sanatta Yeterlik Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Kıran, Zeynel ve Kıran, Ayşe Eziler. (2006). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Şen Beytut, Dilek, Bolışık, Bahire, Solak, Ufuk ve Seyfioğlu, Umut. (2009). “Çocuklarda Hastaneye Yatma Etkilerinin Projektif Yöntem Olan Resim Çizme Yoluyla İncelenmesi”. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi. 2/3. s.35- 44.
  • Rifat, Mehmet. (1992). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Simavi Yayınları.
  • Rifat, Mehmet. (2000). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 2, İstanbul: Om Yayınları.
  • Yeraltı, Gürol. (1995). “Cumhuriyet Döneminden Günümüze Afiş Sanatının Gelişimi”, Anadolu Üniversitesi, S.B.E. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.
  • Görsel Listesi
  • Görsel 1: Merter, Ender. (2003). 80. Yılında Cumhuriyet’i Afişleyen Adam İhap Hulusi cılık. s.39.
  • Görsel 2: www.leblebitozu.com/afis-sanatinin-turkiyedeki-oncusu-ihap-hulusi-gorey/
  • Görsel 3: www.meliseren.wordpress.com
  • Görsel 4: www.denizlerkitabevi.com
  • Görey. İstanbul: Literatür Yayın-
  • Görsel 5: Merter, Ender. (2003). 80. Yılında Cumhuriyet’i Afişleyen Adam İhap Hulusi Görey. İstanbul: Literatür Yayıncılık. s.91.
  • Görsel 6: Durmaz, Ömer. (2010). İstanbul’un 100 Grafik Tasarımcısı ve İllüstratörü. İstanbul Yüzleri Serisi-29. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları. s.97.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Elif Tarlakazan

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Tarlakazan, E. (2017). Türkiye Cumhuriyeti Tarihinin İlk Yıllarında Afi̇şlerde İmge Olarak Kadın: Gösterge Bilimsel Bir Analiz. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 7(1), 180-197. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.563674